Can’ın Tuvalet Eğitimi Ne Oldu?

11 Ekim… Yani bugünden yaklaşık 5 hafta kadar önce Facebook sayfamda “Bu haftasonu Can’a tuvalet eğitimi vermek için ikinci denememizi yapacağız. Geçen seferki hastalık, taşınma ve tatil derken yalan olmuştu. Bize şans dileyin!” demiştim. Geçtiğimiz günlerde bazı arkadaşlarım sordular “Ne oldu?” diye… İyimserliğimi korumaya çalıştım. “Devam ediyoruz, emin değiliz” dedim. Nihayet bu yazıyı kaleme almanın zamanı geldi. Can’ın tuvalet eğitimini soran arkadaşlarıma güncel yanıtım: “Bu sefer de maalesef yalan oldu…”

Can ilk defa 25 aylıkken oturağına ilgi göstermeye başladı. Hem de benim hiç aklımda yokken, kendi kendine… Uzunca bir müddettir evde oyuncak niyetine oradan oraya sürüklenen oturak, ilk defa gerçek fonksiyonunu yerine getirmişti. O gün neredeyse gözlerimden sevinç gözyaşları süzülecekti. Bir dönemi kapatıyor olabilir miydik? Artık bez bağlamalar sona mı erecekti? Oturağını süratle ait olduğu yere, banyoya yerleştirdik. Ancak takip eden günler bu ilginin daha çok bir tesadüf olduğunu kanıtladı. Can oturağını arada-sırada kullandı ve çoğunlukla bezin rahatlığını tercih etti.

Aradan 2 ay geçti. Yaz geldi. Can 27 aylık olmuştu. Artık oturağın fonksiyonunu çok daha iyi bir şekilde biliyordu. Gün içinde oturağı kullandığı anlar çoğalmıştı. Yine de tam olarak kullandığı söylenemezdi. Evde kalacağımız bir haftasonunda yeni bir deneme yapmaya karar verdik. İç çamaşırlarını stokladık. Gün içinde belli aralıklarla tuvalete gitmek isteyip istemediğini sorduk. Durum iyiye gidiyor, oturağı kullanmaya alışıyordu.

Birgün ben ve babası meşgul iken bizimkisi bacaklarını yengeç gibi aça aça yanıma geldi 🙂 Belli ki tuvaletini yapmıştı. Çişini yaptığı düşüncesiyle tuvalete götürdüm. Ancak pijamasını indirdiğimde kakasını yaptığını gördüm. Birden nedenini bilmediğim bir şekilde panikledim. Belki biraz yüksek sesle “Ne yaptın Can? Oldu mu böyle!” dedim. Can’ı havada tutuyordum. Bir yandan babasına sesleniyordum. Ama Kuzey de beni bir şekilde duymadı. Yardıma ihtiyacım olduğu için seslenmeye devam ettim. Kakanın yere dökülmesinden endişe ediyordum. Şimdi düşünüyorum da ne kadar anlamsızmış. Can elbette sesimin tonundaki huzursuzluğu anladı. Sanırım büyük bir kabahat yaptığını düşündü. Hala havadayken, bacaklarını sallayarak tepinmeye başladı. Ben de ellerimden kayıp düşmesin ve yerleri de kirletmesin diye daha sıkı tuttum. Kuzey tam o aşamada yardımımıza geldi. Ancak çok geçti. Hijyen düşüncesiyle strese girmiş, stresimi çocuğuma yansıtmış ve tuvalet eğitimine bilmeden zarar vermiştim.Can ondan sonra daha çok altına kaçırır oldu.

Takip eden günlerde ailecek hastalandık. Değil tuvalet eğitimiyle ilgilenmek, kendimizle bile zor ilgilenir hale geldik. Bu koşullarda eğitimi ertelemenin en doğrusu olacağını düşündük. Bez bağlamaya geri döndük. Ardından Ağustos ayı sonunda taşınma ve Eylül ayı başında uzun süredir beklediğimiz tatilimizi yaptık. Böyle büyük değişimlerin olduğu dönemlerde tuvalet eğitimi gibi büyük bir adımı atmanın beyhude olduğunu biliyorduk. Bu işi tatil sonrasına ertelemeye karar verdik.

Can bu arada tam zamanlı anaokuluna başladı. Anaokulundaki öğretmeni tuvalet eğitimini beraberce verebileceğimizi söyledi. Bu öneri çok hoşumuza gitti. Ayrıca günün belli bir bölümünü yuvada geçirdiği için, öğretmenle koordineli olarak gitmek son derece mantıklıydı.

Umutluydum bu sefer. Can zaten hazır olduğunun belirtilerini veriyordu: 1-2 saat civarında kuru kalabiliyor, bazı sabahlar ve bazı öğle uykularından kuru bezle kalkıyor,  özellikle kaka yapacağının sinyallerini veriyordu. Kirli bezden hoşlanmıyor ve süratle değiştirilmesini istiyordu. Pantalonunu kendi başına indirip, giyebilir hale gelmişti. Tuvalet kağıdı kullanmak, tuvaletin sifonunu çekmek gibi konulara ilgi gösteriyordu.

Öğretmenin stratejisi şuydu: “Çamaşırları stoklayacaktık. Bir haftasonu tamamen evde kalacaktık. Market alışverişi dahil hiçbir yere çıkmayacaktık. Sürekli çamaşır giydirecek ve sık sık tuvalete götürecektik. Haftabaşı geldiğinde anaokulunda öğretmeni de bu sisteme devam edecekti.”

Pazartesi gününün tatil olduğu uzun bir haftasonu uygulamaya geçtik. O haftasonu çok da fena geçmedi. Bir kere çiş, bir kere de kaka kazası oldu. Akşamları yatarken dahi çamaşır giydiriyorduk. Yatak takımlarının altına bir arkadaşımın önerisi üzerine büyük çöp poşetlerinden serdim. Üzerine de yatak kılıfı, çarşaf gelecek şekilde tedbirlerimizi aldık. İki-üç sefer yatak takımlarını komple değiştirdik. (En azından yatağın kendisi kirlenmedi) Geçen seferki denememizden dersimizi aldığımız için oluşan kazalarda hiç sızlanmadık, şikayet etmedik, aşırı tepkiler göstermedik. Bir iki sefer de geceleri yatağını hiç ıslatmadan kalkarak bizi sevinçlere boğdu. Öğretmeninin önerisi kaçaklar olduğunda kızmamak, ancak, ıslak çamaşırlara işaret ederek normal bir ses tonuyla “Çişin/kakanın yeri orası değil, çiş/kaka oturağa gider” demekti. Bunu uyguladık.

Günler birbirini kovaladı. Gelgelelim son 5 haftadır hala bir istikrar sağlayamadık. Aksine, Can ilginç bir davranış geliştirdi: Sanki tuvaleti yerine göre yapıyor. Örneğin anaokulundan gelen günlük raporlara göre okulda çok az kaçağı oluyor. Bu 5 haftalık süreçte yanlış hatırlamıyorsam sadece 2 defa ıslanmış çamaşırları eve geldi. Onun dışında hep tuvaleti kullanmış.

Ancak evdeyken tamamen farklı bir hikaye… Çiş ya da kaka kaçaklarımız hep evde. 10 dakika  önce “Tuvalete gidecek misin?” diye soruyorum. “Hayır” diyor. 10 dakika sonra iş işten geçince bacaklarını aça aça temizlemem için yanıma geliyor. Kızmıyorum, sadece üzülüyorum ve derin bir başarısızlık duygusu sarıyor beni… En çok kazalar da bir oyuna daldığı zaman gerçekleşiyor. Oyununu kesinlikle bölmek istemiyor ve sanki tuvaletini yapınca bir uykudan uyanmış gibi farkına varıyor.

Haftasonları ya da akşamları ailecek dışarı çıkarken hala korkudan bez bağlıyoruz. Ancak eve geldiğimizde genelde tuvaletini tutmuş oluyor. Yani isterse tutabileceğini gösteriyor.

Keza akşam yatarken yine bez bağlıyoruz. Çünkü öğretmeni de öğle uykusuna yatarken bağlıyormuş ve bize de bağlayabileceğimizi söyledi. Bilemiyorum. Belki de bu durum kafasını karıştırıyor, öğrenmesini engelliyor.

Bu arada oturağın yanısıra belki değişiklik hoşuna gider diye ufak çocuklar için yapılan tuvalet aparatından da aldık. Onu da kullanmayı seviyor. Ancak önüne çocuk merdiveni de koysak henüz tuvalete tırmanamadığı için  yardımımıza ihtiyaç duyuyor. Yine de kaka için en güzel çözüm bu. Çünkü direkt tuvalete gittiği için oturaktaki gibi temizlenme durumu yok. Sifon herşeyi hallediyor.

Arada tuvaleti geldiğinde banyoya koşup,  oturağa oturup, işini hallediyor. Hatta peşinden gittiğimde oturağı tuvalete dökerken buluyorum ve bu çok hoşuma gidiyor. Ancak henüz çok bebek olduğu için yarısını tuvaletin içine, yarısını da dışına dökebiliyor 😛 Bu nedenle tuvalete dökme kısmını ben yapmak istiyorum. Sifonu da bayıla bayıla kendisi çekiyor. Hatta arkasından el bile sallıyor. Bilemiyorum, belki tuvaletten sonra temizlik kısmının bir bölümünü kendisinin yapması bir yetersizlik duygusu veriyor olabilir.

Her kaçakta tuvalette temizlenirken “Bir dahaki sefere tuvaletin geldiğinde bana haber vereceksin değil mi?” diye soruyorum. “Evet” diyor. İlkinde sözünü tutuyor, sonrakilerde aynı hikaye… Çamaşır makinamız tahmin edebileceğiniz gibi dolup-dolup boşalıyor.

Düşünüyorum ki okulla evdeki en büyük fark, okulda tuvalete gidişlerin belli bir düzene oturtulması. Mesela yemeklerden sonra ve yatmadan önce yani belli saatlerde mutlaka tüm çocukları tuvalete götürüyorlar. Evde de bunu yapmaya çalışıyorum. Ancak ne yalan söyleyeyim. Saatleri okuldaki kadar dakik olarak tuttuğum söylenemez.

Yakında okulda birebir veli toplantısı olacak. Öğretmenine durumu anlatıp ne yapabileceğimizi soracağız. Belki bizim bilmediğimiz başka ipuçları verir ya da hatalı yaptığımız bir uygulamayı belirtir. O zamana kadar yukarda anlattığım şekilde denemeye devam edeceğiz. Gerekirse okuldaki gibi saatleri tutarak tuvalete götüreceğim.

Tuvalet eğitimi maceramızın son durumu işte böyle… Tüm koşulları değerlendirdiğimde belli bir ölçüde ilerleme olduğunu görnekle beraber, kazalar devam ettiği için, üzülerek, bu sefer de başarılı olamadığımızı düşünüyorum. Biliyorum, bu iş birgün mutlaka hallolacak. Ama ne zaman? İşte o bir bilmece… Başarılı olduğumuz tek konu tuvalet kağıdı rulosunu sonuna kadar çekerek boşaltmak desem??? 🙂 Acaba tuvalet eğitimini bizim kadar sık deneyen ve mutlu sona ulaşamayanlar var mı? Merak ediyorum. Bana yazın olur mu?