Okurlarımdan Sibel’in 2 aylık bebeğinin tuvalet düzeniyle ilgili bir sorusu var. Gelin kendisinden dinleyelim:

Benim 2 aylık bir kızım var. Sorunumuz ise doğumdan bir hafta sonra başlayan kaka problemi. Sürekli ishal olduğu halde ben desteklemeden kakasını yapamıyor. Kakası cıvık ve sümüksü kıvamda. İçinde kan yok, ama, sanki böyle susam atmışsın gibi. Rengi de ne sarı, ne yeşil. Dışarı çıkmasına yardımcı olmak için ya gliserin fitil veriyorum ya da zeytinyağı sürüyorum. Doktora gittik. Doktorlar “Bağırsaklar tam olgunlaşmamış. Gaz ve kolik” dediler. Bazı ilaçlar verdiler, onları kullandım. İlaçlar 2 gün idare ediyor ama üçüncü gün olduğunda yine ağlıyor, kıvranıyor, poposunun etrafı taş gibi sertleşiyor. Sıkıntı başlayınca ağlama, kasılma krizleri de başlıyor. İnanın oturup ben de ağlıyorum. Çok acı çekiyor. Sonra fitili veriyorum bir yarım saat daha bağırıyor. Ardından çok zor da olsa yapıyor. Bu defa sancı başlıyor sanırım. Çünkü dışarı çıktıktan sonra iki saat kadar daha huzursuz oluyor. Denemediğim şey kalmadı. Çarem bitti dediğim anda yazınızı okudum. Acaba benim de anne sütüm fazla geliyor olabilir mi? Eğer öyleyse bu bebeğimin ishal değil ama kabız olmasına sebep olur mu? Bebeğimi emziriyorum, iki saatte bir emiyor. Daha önce versem bile almıyor. Her defasında bir tarafı emiyor. Boy, kilo gibi gelişim değerlerinde bir sorun yok. Yardımcı olabilirseniz sevinirim.

Selam Sibel,

Sıkıntınızı çok iyi anlıyorum. Elimden geldiğince yardımcı olmaya çalışacağım.

Emziren annelerin bebeklerinin kakalarının cıvık kıvamda ve içinde susamsı taneciklerin olması gayet normal. Bunu ishal olarak değerlendirmemek gerek. Kakanın daha katı olması için ya devam sütü içiyor olması ya da katı gıdalara geçmiş olması gerek. Elbette her bebeğin devam sütü alması gibi bir zorunluluk yok. Bebeğin 2 aylık olduğundan katı gıdaya geçmesi için de henüz çok erken. O nedenle kakanın sıvı olması konusunda fazla endişelenme.

Can da ilk 6 ayda ağırlıklı olarak anne sütüyle beslenen bir bebekti. 2 ay civarındaki kakaları senin tarif ettiğin gibi sıvı ve susam taneciği gibiydi. Her ne kadar biz bu tür uzun süre dışarıya çıkamama durumunu sadece 1-2 kere yaşamış olsak da, internette yaptığım araştırmada kaka sorununda yalnız olmadığınızı gördüm. Pek çok küçük bebek annesi de benzer şikayetleri dile getiriyor. Bebeğinin başka bir rahatsızlığı olmadığı ve gelişiminin de normal olduğu sürece küçük bebeklerde böyle kaka problemleri olabileceğini söylüyorlar.

Rahat Çıkamamanın Nedenleri

Anne Sütünün Fazla Gelmesi: Özellikle emzirilen bebeklerin kakalarının sıvı kıvamlı olmasının normal olduğunu bir kere daha vurguladıktan sonra gelelim mukus sorununa… Kakanın mukuslu olmasının birden fazla nedeni olabilir. Bunlardan biri de benim de bizzat tecrübe ettiğim anne sütünün fazla gelmesiyle ilgili. Anne sütünün fazla gelmesinin belirtileri şöyle:

• Yeşilimsi, köpüklü, mukuslu ve fazlasıyla ishal kaka
• Beslenirken göğüsü çekip bırakma
• Başını geriye atıp, sırtını yay gibi germe
• 2-3 dakika emdikten göğüsten uzaklaşma

Anne sütünün fazla gelmesi durumunda bebeklerin kabız olduğunu hiç duymadım. Daha çok ishal olurlar. Senin her emzirmede belli bir tarafı verme uygulaman iyi. Diğer taktikler de şöyle olabilir:

• Her besleme seansında sadece bir taraftan emzirip, o taraf tamamen boşalana kadar aynı göğüsten vermeye devam et.
• Eğer göğüsler çok dolarsa bebeğe vermeden önce birkaç dakika kadar pompa ya da el ile sağ ve bu kısmı at. Bu uygulama ön sütün bebeğin midesine gitmesini engelleyecektir. Gerekirse soğuk kompres yaparak göğüs üzerindeki rahatsızlığı giderebilirsin.
• Bebeğin aktif bir şekilde emmesini engellemek için fazla aç olmasına izin vermeden beslemeyi dene.
• Değişik emzirme yöntemlerini dene. Anne sırtüstü yatarken bebeğin üstte olduğu konum, anne yan yatarken bebeğin de yanda olduğu konum gibi. Bu konumlar sütün daha yavaş akmasına yardımcı olabilir.
• Sütün hızlı akmasını engellemek için göğüs ucunu iki parmak arasında makas gibi tutarak vermeyi dene.
• Bebeğin kendi isteği ile göğüse gelmesine ve göğsü bırakmasına izin ver.
• Bebek gazlı ise sıklıkla gazını çıkarmayı dene.
• Bazı bitkiler ve ilaçlar bilinçli bir şekilde kullanıldığında süt üretiminin azalmasına yardımcı olabilir. Bu konuda doktoruna danışabilirsin.

Bu taktikleri denedikten sonra kaka düzeninde bir değişme oluyorsa sorunun anne sütünün fazla gelmesi olduğunu anlayabilirsin.

Kaka Düzeninde Değişme: Anne sütüyle beslenen bebekler ilk ayda hemen her beslenmeden sonra kaka yaparken, özellikle 2. ay civarında kaka düzeninde bir değişiklik olmaya başlar. Kaka sayısı günde 1-2’ye ya da birkaç günde bire inebilir. Bunlar tamamen normaldir. Ben de bu olay ilk defa gerçekleşince biraz telaşlanmıştım. Ancak daha sonra takip edip, yeni düzenin bu olduğunu anlayınca rahatladım. Belki senin bebeğin de gelişiminde bu aşamaya gelmiş olabilir. Bebeğin tuvalete çıkma düzenini takip etmek için dışarıya çıktığı gün ve saatleri not almak faydalı olabilir.

Mide Bağırsak Sisteminin Gelişmesi: Bir diğer önemli nokta da 3-4 aydan küçük bebeklerin mide/bağırsak sistemlerinin tam olarak gelişmemiş olmasıdır. Bu nedenle bebek kaka yaparken sıkıntı çekiyor olabilir. Bu tür problemler daha çok 3-4 ay civarında mide/bağırsak sistemleri olgunlaşınca geçer. Bu nedenle bunun bir süreç olduğunu düşünüyor ve biraz daha dişinizi sıkın diyorum.

Bebeği Rahatlatmak İçin Yapılacaklar

Bebeğin her kakasının fitille, zeytinyağıyla ya da ilaçla olması senin de tahmin edebileceğin gibi hiç de tercih edilecek bir durum değil. Bebeği tembelliğe alıştırır. Oysa kaka yapma alışkanlığını kendi başına geliştirmeye ihtiyacı var.

Bebeğin mide/bağırsak sistemi gelişip sorunsuz ve düzenli olarak tuvalete çıkmaya başlayana kadar bebeğini rahatlatmak için yapabileceğin bazı taktikler de var. Fitil, ilaç ya da zeytinyağıyla zoraki müdahale etmek yerine, bebeğin kendi başına dışarı çıkmasını sağlayacak yöntemleri dene. Bu taktikler şöyle:

•  Emzirdikten sonra mutlaka, ama, mutlaka gazını çıkar.

• Yemekten bir müddet sonra karnına dairesel hareketlerle masaj yap.
• Bebek sırtüstü yatıyorken bacaklarına bisiklet hareketi yaptır. Ancak bu durumda başının altına ufak bir yastık koymaya çalış. Çünkü yemekten hemen sonra bacaklarını kaldırınca bebekler bazen kusabiliyor.
• Bol bol karın üstü egzersiz yaptırmayı dene. Bazı bebekler karın üstü yatmayı sevmiyorlar, ama, bu egzersizler kas/mide/bağırsak gelişimi için ve hatta uykusu için çok faydalı. Karınüstü egzersizleri günde 20 şer dakikalık seanslar halinde 3-5 kere yaptırmaya çalış.

İlk doktor kontrolünde bu konudaki endişelerinizi doktorunuza bir daha dile getirin. Doktor başkaca bir sorun görmüyorsa içiniz rahat olsun. Bahsettiğim egzersizleri yapmaya çalışın. Bir-iki hafta sonra dilersen yeniden gelişmeleri konuşalım.

Umarım herşey yoluna girecek.

Sevgiler
Tanla

Önemli not: Bu blogdaki yazılar şahsi tecrübelerimden oluşmaktadır. Doktor veya tıbbi ehliyete sahip başka bir kişinin tavsiyesi niteliğinde değildir. Lütfen sağlık konularında karar vermeden önce sağduyunuzu dinleyin ve doktorunuza danışın.