10 seneden uzun bir süredir Amerika’da yaşıyoruz. Burada yaşamaya fazlasıyla alışsak da, bir kültürü tüm derinliğiyle tanımak bir ömür istiyor bence… Can’ın 4 sene önce doğumuyla beraber Amerikan yaşam biçiminin daha önce bilmediğimiz yeni yönlerine tanık olduk: çocuk yetiştirme süreci… Can ilk çocuğumuz olduğu için onunla beraber öğrendiğimiz o kadar çok şey oldu ki… Bugün çocuk yetiştirme sürecinin hoş bir detayından bahsedeceğim: Doğumgünü partileri…
Doğumgünleri benim için çok özeldir. Can’ın 4. yaşını doldurmak üzere olduğu şu günlerde doğumgünü hazırlıklarımız gündemimizi fazlasıyla meşgul ediyor 🙂 Can’ın ilk yaşını evimizde küçük bir arkadaş grubuyla kutlamıştık. İkinci doğumgünününde Türkiye’de bulunduğumuzdan geniş bir aile ve arkadaş toplantısıyla annemin evinde biraraya gelme şansımız oldu. Üçüncü yaşgününde yine evde ben ve Kuzey ile birlikte çekirdek aile kutlaması yaptık. Bu sene okullu olduğu için kısmetse aile ve okul arkadaşlarıyla ufak bir parti düzenleyeceğiz. Partinin detaylarını ayrı bir yazımda paylaşacağım. Bu yazımda daha çok şimdiye kadar katıldığımız Amerikan usulü çocuk doğumgünlerinden ve bu partilerin farklı yönlerinden bahsetmek istiyorum.
Bizim çocukluğumuzda doğumgünü denildiğinde genelde ev partileri düzenlenir ve misafirlere el emeği yiyecekler ikram edilirdi. Şimdi tabii ev partilerinin yanısıra dış mekan partileri de Türkiye’de sıkça yapılıyor. Konseptli doğumgünlerine ait fotoğraf paylaşımları sosyal medyada paylaşılıyor. Yine de Amerika’daki çocuk doğumgünlerine ait bazı adetler ve uygulamalar bana göre Türkiye’dekilerden biraz farklı. Bakalım siz de değişik bulacak mısınız?
Mekan seçimi
Şimdiye kadar Can’ın pek çok okul arkadaşlarının partisine katıldık. Bunların arasında ev partisi yapanlar ve oturdukları mahallenin sosyal tesisinde parti yapanlar vardı. Amerika’da evler bahçe içinde villa tipi olduğu için çocukların rahatça koşup oynayabileceği alanlar var. Ancak katıldığımız bir ev partisinde evin bahçesine neredeyse evden yüksek, şişme bir zıplama havuzu kurulması ve buzlu karsambaç ikram edilmesi bizim için sürpriz olmuştu. Tahmin edebileceğiniz gibi çocuklar önünde uzun bir kuyruk oluşturdu. Karsambaç Türkiye’de çoktan unutuldu sanırım. Ancak Amerika’da hala popüler. Her zaman gittiğimiz marketin önünde bile minik bir büfede karsambaç satan var.

Can’ın bir diğer arkadaşı Lego temalı bir parti evinde kutlama yaptı. Mekana girdiğinizde kocaman plastik kutuların içinde her çeşit lego var. Çocuklar beğendikleri legolarla gönüllerince oynadıkları gibi, parti evi görevlilerinin yönlendirmesiyle grup çalışması da yaptılar. Grup çalışmasında ufak bir motorla çalışan özel bir çeşit lego kullanıldı. Her çocuk anne ya da babasının da yardımıyla pille çalışan dişlilerden oluşan bir düzenek yaptı. Düzeneğini çalıştırabilen ufaklıkların yüzündeki başarı ifadesi görülmeye değerdi.

Bizim için en sürprizli doğumgünlerinden biri de bir jimnastik salonunda yapılan doğumgünüydü. Meğer Amerika’da doğumgünleri için bildiğiniz jimnastik çalışmalarının yapıldığı spor salonlarını kiralamak çok popülermiş. Çocuklar yumuşak minderlerin, denge aletlerinin, trambolinlerin üzerinde koşuşturarak tüm enerjilerini atıyor. Dilerseniz siz de onlara katılabiliyorsunuz ki, Can’ın yaş grubu küçük olduğu için bütün anne ve babalar cıvıltılar içinde oradan oraya koşan çocuklarının peşindeydi. Jimnastik salonuna bakan camlı bir odada da parti masası kuruldu ve ikramlar yapıldı. Çocuklar bol bol koşup eğlendikten sonra pasta kesildi.

Bunun dışında çocuk kuaförlerinde özellikle kız çocukları için spa konseptinde yapılan doğumgünleri, büyük çocuklar için sinemalarda özel bir odada pasta kesilmesinin ardından film izlemek şeklinde yapılan doğumgünleri de gördüm. Anlayacağınız Amerika’lılar her türlü mekanı bir parti ortamına çevirme konusunda fazlasıyla ustalar 🙂
Mekan süsleme
Amerika’da çocuk doğumgünlerinde temalı mekan süsleri oldukça popüler. Temalar çoğunlukla çocukların sevdiği çizgi dizi ya da doğumgününün kutlandığı sene gösterime girmiş animasyon filmlerinin karakterlerinden oluşuyor. İki senedir katıldığımız kız doğumgünlerinde Frozen teması oldukça revaçtaydı. Her doğumgününde Elsa ve Anna’yı görmekten kendileriyle akraba olmuş gibi hissettik. 🙂
Okul öncesi yaş grubu için en sık tercih edilen temalar:
- Kız çocukları için: Barbie, Cinderella, Doc McStuffins, Dora the Explorer, Hello Kitty, Lalaloopsy, Little Mermaid, Minnie Mouse, My Little Pony, Sofia the First, Tinker Bell.
- Erkek çocukları için: Batman, Cars, Despicable Me, Dr. Seuss, Go Diego Go, Mickey Mouse, Paw Patrol, Planes, Spiderman, Spongebob, Superman, Teenage Mutant Ninja Turtles, Thomas the Tank Engine, Toy Story.
- Cinsiyet ayrımı olmaksızın tüm çocuklar için: Angry Birds, Bubble Guppies, Monsters University, Susam Sokağı, Ugly Doll, Yo Gabba Gabba.
Mekan süslemesinde herhangi bir çizgi film karakteri kullanmak istemeyen aileler için puantiyeler, rengarenk çizgiler, voleybol, basketbol gibi spor temaları, çiftlik ya da orman teması, dinazorlar ya da müzik gibi klasik temalar da uygulanıyor.
Doğumgünü temasına karar verildikten sonra seçilen mekan süslemeleri bu temaya uygun oluyor. Davetiyeler, balonlar, masa örtüleri, plastik bardak ve tabaklar, duvarlara asılan bayraklar ve posterlerle çocuğunuzun hoşuna gidecek bir mekan süslemesi yapmak mümkün. Türkiye’de de artık bu tür süslemeler pek çok yerde satılıyor. Ayrıca organizasyon şirketleri de çok hoş, temalı doğumgünleri düzenliyor. Doğumgünü süslerinin çoğunun hammaddesi kağıt olduğu için elişlerine meraklı olan anneler internetten biraz araştırma yaparak pek çok süslemeyi kolayca hazırlayabiliyor.
Yiyecek ikramı
Amerikan doğumgünlerinde yapılan yiyecek ikramı bizim alıştığımız doğumgünü menülerinden oldukça farklı. Öncelikle ev partilerinde bizim gibi çeşit çeşit pişirip, taşıran anneler neredeyse yok gibi 🙂 En fazla yaptıkları el emeği yiyecek meatball denilen domates soslu köfte topları, barbekü eti ya da sosisli sandviç oluyor. Bunun yanında patates ya da mısır cipsi ve queso sosu (peynirli bir sos) oldukça yaygın. Kimi zaman da ana parti yiyeceği olarak dışarıdan alınan pizza ikram ediliyor. Servisi oldukça kolay, hem çocuklar hem de yetişkinler çok seviyor.
Burada her türlü parti için marketlerde party trayler (parti tepsileri) satılıyor. En sık tercih edilen parti traylar çiğ karnıbahar/brokoli/havuç/domates ve kereviz sapından oluşan sebze tabakları ki bunları mayonez ağırlıklı bir sos olan ranch sosuyla yiyorlar. Ranch sosunu abartmadığınız sürece süper sağlıklı ve lezzetli bir seçim. Küp kesilmiş peynir çeşitleri ve soğuk etler içeren bir diğer party tray de çok yaygın. Ayrıca kesilmiş meyvelerden oluşan tepsiler de çok tercih ediliyor. Bunları büyük/küçük hemen her partide görebilirsiniz. Bütçeler biraz daha fazla olunca bunlara soğuk etli wrap, karides gibi biraz daha özel tepsiler ekleniyor.
Tatlı olarak küçük küplere kesilmiş rengarenk jöleler ya da dondurma veriliyor. Elbette doğumgünlerinin yıldızı doğumgünü pastası oluyor. Pasta konusunda 3 yaklaşım var. Birincisi büyük, dikdörtgen bir pasta yaptırılıp, dilimlenerek servis edilmesi, ikincisi çocuklara tek tek cupcake verilmesi, son olarak da özel tasarım pasta yaptırılması… Özel tasarım pastalar çok şık ama maliyetli. Cupcakelerin doğum yeri zaten Amerika… Çok şık modelleri olabiliyor ve çocuklara dağıtımı daha kolay oluyor. Birinci yaşgünlerinde büyüklere ayrı bir pasta verilirken, bebelerin elleriyle mıncıklaması için aynı pastanın ufak bir versiyonunu da alma adeti yaygın.

Aktiviteler
Doğumgünlerinde çocukları meşgul edecek aktiviteler gerçekleştirmek yaygın. Kimi zaman seçilen mekanda zaten bu tür aktiviteler düzenleniyor. Örneğin jimnastik salonlarında düzenlenen doğumgünlerinde ve kocaman şişme havuz ve oyuncaklarla dolu parti evlerindeki doğumgünlerinde çocukların meşgul olacağı aktiviteler belli.

Kimi zaman seçilen mekana balonlarla değişik oyuncaklar yapan animatörler, sihirbazlar ya da karikatüristler davet ediliyor. Çocuklar balonlardan bir tane kapabilmek ya da resimlerinin yapılması için uzun bir kuyruk oluşturuyor. Evleri bahçeli olan ailelerin bahçelerinde çocuklar için salıncak, kaydırak gibi oyuncaklar bulunabiliyor. Ayrıca ev sahibi çocuklara yönelik oyunlar düzenleyebiliyor.

Doğumgünlerinde bir diğer yaygın aktivite de elişleri yapmak. Elişi aktiviteleri için seçilebilecek malzemelerin ucu bucağı yok. Michaels gibi hobi dükkanlarında yüzlerce çeşidi bulunuyor. Boncuklar, stickerlar, makaslar, boya kalemleriyle çocuklar yaratıcılıklarını konuşturuyor. Ayrıca meşgul oldukları için sıkılmamış ve fazla yaramazlık yapmamış oluyorlar 🙂 Yaptığınız elişi aktivitelerini eve de götürebiliyorsunuz. Hoş bir hatıra oluyor.

Hediyeler
Doğumgünü hediyelerine herkes özen gösteriyor ve doğumgünü çocuğuna pek çok hediye geliyor. Biz katıldığımız doğumgünlerinde genellikle çocuğun yaşına ve zevklerine uygun bir kitap alıyoruz. Ancak bizim kültürümüzden farklı olarak hediyeleri hemen açmak gibi bir alışkanlık yok. Herkes partiye geldiğinde armağanını hediyeler için ayırılmış bir masaya ya da köşeye bırakıyor. Hediyenin içine de güzel dilekleri belirten bir kart yazılıyor. Ancak doğumgünü sahibi ufaklığın eline hediye pakedini vermek ya da açmasını beklemek gibi bir alışkanlık yok.
Bunun dışında bizim kültürümüzde olmayan bir goody bag (ufak hediyelik pakedi) alışkanlıkları var. Davetliler doğumgününden ayrılırken, doğumgünü sahibi onların katılımına teşekkür etmek amaçlı ufak hediyelerle dolu bir paket veriyor. Böylece doğumgününe katılan çocuklar da eve elleri boş dönmemiş oluyor. Bu paketlerin içine kalem, silgi, kalemtraş, çıkartma, oyun hamuru, şeker gibi ufak tefek armağanlar konuluyor. Goody bag’ler el emeği olarak hazırlanabildiği gibi, çarşıdan da alınabiliyor. Okulda Christmas, Easter, Valentines Day, Halloween gibi hemen hemen her büyük bayram ve özel günde çocuklara goody bag’ler veriliyor.
Partilerden sonra ev sahibiniz katılımınız için teşekkür eden elle yazılmış bir kart gönderebiliyor. Genel olarak da yemekli ev davetlerine çağırıldığınız zaman, davetten sonra siz uygun bir zamanda teşekkür kartı gönderebiliyorsunuz. Bence ikisi de çok hoş birer düşünce. Biz partilerden sonra teşekkür notları aldığımızda ve yazdığımızda mutlu oluyoruz.
İlginç Notlar
- Tüm doğumgünleri yaklaşık 2 saat sürüyor. Dış mekanda yapılan doğumgünlerinde saat sınırlamasını anlıyorum ama ev doğumgünlerinde de aynı saat sınırlamasını koymak bana biraz değişik geliyor. Belki de çocuklar ufak olduğu için patırtının sınırlarını koymaya çalışıyorlar 🙂 İki saat göz açıp kapayıncaya kadar geçiyor.
- Doğumgünlerinde biz en temiz ve özel kıyafetlerimizi giymeye gayret ederiz. Ancak Amerika’da bizim katıldığımız doğumgünlerinde böyle bir alışkanlık görmedik. Gerek çocuklar, gerek ebeveynler partiye günlük kıyafetleriyle katılıyor. Bazen kız çocukları prenses kostümü gibi kıyafetler giyiyor ama genel olarak günlük bir şort-tişört-etek ağırlıkta…
- Ev sahipleri daima bir koşuşturmaca içinde oluyor. Bu nedenle ev sahiplerine partiye girerken bir merhaba ve partiden ayrılırken teşekkür ederiz diyebilirseniz şanslısınız. Onun dışında çoğu davetli bireysel olarak takılıyor. Kimi zaman birbirlerini iyi tanıyan arkadaşlar ya da aile bireyleri arasında ikişerli sohbetlere rastlıyorsunuz, ama gelen yetişkin davetlileri kaynaştırmak ya da sohbete dahil etmek gibi bir eğilim yok. Herkes sanki çocuğuyla bireysel olarak eğlendiği bir mekana gitmiş gibi davranıyor. Bu bize oldukça ilginç geliyor, hala alışamadık.
- Ev partilerinde yemek hazırlıkları kimi zaman davetliler geldikten sonra da devam ediyor. Bizdeki gibi misafirler geldiğinde tüm yiyeceklerin hazır olması, özenle sofraya dizilmesi gibi bir durum yok. Ev sahibi yemekleri herkesin ulaşabileceği bir masaya, mutfak tezgahına ya da evde uygun bir yere bırakıyor ve “Please help yourself-Lütfen buyurun” diyor. Böylece herkes kendi tabağına kendisi servis yapıyor. Ortada yemek olması ancak servis kaşığı olmaması, kaşık/çatal iyi organize edilmediği tükenmesi ve yiyecekler birer lokmalık yiyecekler olduğu için çatalın es geçilip elle yenilmesi yaygın. Bunları kimse fazla umursamıyor. Ben ev partilerinde plastik tabakla servis yapılmasından çok hoşlanmam ve kendi evimde verdiğim partilerde bu şekilde servis etmem. Ancak Amerika’da buna alıştık ve garipsememeye başladık. Herkes yemeğini yedikten sonra kirli tabaklarını çöpe atıyor, parti sonrası temizlik pratik oluyor. Sadece pasta servisi mum üflendikten sonra ev sahibi tarafından yapılıyor. Dış mekandaki partilerde parti evinin elemanları servise yardım ediyor.
Amerika’da şimdiye kadar gözlediğimiz çocuk doğumgünleri işte böyle. Bizdeki çocuk doğumgünleriyle benzer yönleri olduğu gibi farklı yönleri de var. Ben genel olarak doğumgünlerinde mekan süslemelerine gösterilen özeni seviyorum. Bizde çocuklar başıboş bırakıldığı için çete halinde yaramazlık yapmaya ve evin altını üstüne getirmeye başlarlar. Burada çocuklar çeşitli aktivitelerle meşgul edilerek hoşça vakit geçirmeleri sağlanıyor. Gelen misafirlere ev sahipleri tarafından yoğun bir ilgi olmasa da partiler genelde rahat bir atmosferde geçiyor. Partiden ayrılırken çocukların gönlünü hoş edecek ufak armağanlar verilmesi güzel bir alışkanlık. Böylece davetli çocuk bir armağan götürürken bir armağan da almış oluyor. Bununla beraber bizim doğumgünlerimizde yapılan ikramlar çeşitliliği ve lezzeti açısından bence Amerikan doğumgünlerinden kat be kat güzel ve özenli… Ayrıca doğumgününü özel bir gün olarak kabul ederek daha özenli giyinmek ve gelen misafirlerle ev sahibinin içtenlikle ilgilenmesi bizim doğumgünlerimizin sevdiğim yönlerinden. Amerikan çocuk doğumgünleri hakkında anlatacaklarım bu kadar. Nasıl? Sizce değişik mi? Yorumlarınızı aşağıda bırakın…
bizde de yavaş yavaş yerleşiyor bu kutlamalar, mesela baby shower diye bir kavram var mıydı? bebeğin sağlıkla doğumundan sonra yapılırdı tüm kutlamalar