Can, bebek gelişiminde önemli bir aşamaya ulaştı. Uzun zamandır kaşıntılar ve salyalar ile bebeğimi meşgul eden ve belki de son dönemlerdeki uykusuzluğun sebebi “inatçı diş” bugün baş gösterdi. Artık Can’ın alt damağında, ön sol tarafta beyaz diş uçları var. Babası ile ben çok sevinçliyiz!

Biz daha Florida’da, halası Defne’nin yanında kalıyorken, birgün Defne, Can’ın ağzında dişe benzer birşey gördüğünü söylemişti. Merakla ağzını incelemiş, ancak şişmiş bir damaktan başka birşey ile karşılaşmayınca hayal kırıklığına uğramıştık. O zamandan bu yana halasının diş kutlama kıyafeti, babaannesinin de diş buğdayı (hediği) sözü var.

Bugün yatağın üzerinde oynarken, Can bir ara ağzını açınca, o minik beyaz çıkıntıları görür gibi oldum. Gözlerime inanamadım. Bir de elimle kontrol ettim. Ardından Kuzey de baktı ve “bu sefer tamam” dedi.  İlk buluşmamızda ailemizle beraber yapacağımız kutlamayı iple çekiyoruz.

Diş Gelenekleri

Bebeklerimizin ilkleri çok özel. İlk diş konusunda da, yöreden yöreye farklılıklar göstermekle beraber, güzel geleneklerimiz var.

– Diş buğdayı kaynatılması: Bebeğin ilk dişi çıkmasından sonra, bebeğin ailesi diş buğdayı kaynatır. Diş buğdayına kimi yörelerde diş hediği ya da diş aşı da denilir. Bu yiyecek, bebeğin dişlerinin  sağlam olması, bebeğin çabuk büyümesi, rızkının bol olması ve dişlerinin buğday gibi düzgün olmasını simgeler. Diş buğdayı, akrabalar ve tanıdıklarla beraber, törenle yenir.

Tören sırasında, bebeğin üzerine bir örtü tutularak, başına pişmiş buğdaydan, dişleri temsilen, 32 adet serpiştirilir.

Kimi yörelerde, buğday, ipe dizilerek bir kolye halinde bebeğe takılır. Bu kolyeye emzik, nazarlık gibi şeyler de eklenebilir. Daha sonra bu kolye kuruyunca, buğday taneleri kuşlara atılır.

Diş buğdayının servis edildiği kaselerden birinin içine para, altın, boncukveya yüzük gibi bir şey saklanır. Saklanan eşya kime çıkarsa bebeğe çeşitli armağanlar alır.

Diş buğdayını ilk yiyen kişinin sağlam dişlere sahip olmasına dikkat edilir. Böylece bebeğin de sağlam dişlere sahip olacağı düşünülür.

Diş buğdayı törenine katılamayan komşulara da ayrıca tabakla diş buğdayı gönderilir. Bu buğday ne kadar çok komşuya dağıtılırsa bebeğin dişlerinin de o kadar sağlam olacağı düşünülür. Komşular tabağı iade ederken, tabağın içine bebek için ufak bir hediye koyabilir.

Kimi yörelerde pişmiş buğdaydan bir parça bebeğin ağzına da konur. Bu buğdayın, diş çıkmasından doğan acıyı azaltacağı düşünülür. Ancak Can gibi küçük bebeklerde buğday tanesinin boğaza kaçma riskinden dolayı ben bu adeti uygulamayı düşünmüyorum.

– Kıyafet: İlk dişi gören kimse, ya bebeğe bir gömlek diker ya da bebeği baştan aşağıya giydirir.

– Meslek seçimi: Diş buğdayı töreni sırasında yere bir örtü serilir ve üzerine  çeşitli meslekleri temsil eden eşyalar konur. Bebek yere oturtulur. Bebek hangi eşyaya uzanırsa onunla ilgili bir meslek seçeceği ya da geleceğinin belli bir biçimde şekilleneceği söylenir.

Geleneksel eşyalar ve anlamları şunlardır:
Altın- Kuyumcu
Ayna- Bebek zengin olacak
Ekmek- Bebek ailenin ekmeğini getirecek
Cetvel- Mühendis
Kitap- Öğretmen, yazar
Makas- Terzi
Top – Futbol, voleybol veya basketbol oyuncusu
Steteskop – Doktor

Son zamanlarda bu eşyalara aşağıdakiler de eklenmektedir:
Boya kalemi – Ressam
Fotoğraf makinesi – Fotoğraf sanatçısı, gazeteci
Mouse- Bilgisayar mühendisi

Diş Buğdayı Tarifi

Diş buğdayı kimi yörelerde tatlı, kimi yörelerde tuzlu olarak yapılır. Ben tatlı olarak hazırlanan versiyonun tarifini vereceğim.

Malzemeler
– 1 kg hediklik buğday ya da aşurelik buğday (10 kişi için)
– 250 gr nohut

Süslemek için
– 100 gr fındık
– 200 gr ceviz
– 100 kuru üzüm
– 200 gr kuru kayısı
– Nar
– Pudra şekeri, toz şeker ya da esmer şeker
– Tuz
– Renkli hazır şekerler (pastacılıkta kullanılan her tür şeker, şekerleme)

Yapılışı
Buğday yıkanır, tencereye konulur. Üzerine üç parmak geçecek şekilde su doldurularak, uçları çatlayana kadar, (genellikle 1 saat boyunca) haşlanır. Buğdayın cinsine göre haşlama süresi uzayabilir, kısalabilir. Haşlandıktan sonra suyu süzülerek soğumaya bırakılır. Eğer buğday çok sertse akşamdan ıslatmanız da gerekebilir.

1 gece önceden ıslatılmış nohutlar yıkanır. Bol suda iyice yumuşayana dek haşlanır, suyu süzülür.

Haşlanmış buğday ve nohut büyükçe bir servis kabında karıştırılır.

Diğer yanda kayısılar minik minik bıçakla doğranır. Kuru üzüm yıkanır, temizlenir. Fındık ve ceviz isteğe göre dövülür ya da bütün halde bırakılır. Nar taneleri ayıklanır. Tüm süsleme malzemeleri ayrı ayrı servis kaplarına konur. Buğday-nohut karışımına, dileyen, istediği süsleme malzemesinden istediği kadar koyar. Tatlı olarak yemek isteyen şeker ekler. Tuzlu olarak yemek isteyen tuz ekler. Servis sırasında kimileri diş buğdayını ılık iken, kimileri de soğuk iken tercih etmektedir. Ben ılık ve şekerli versiyonunu seviyorum. Afiyet olsun!