Okurlarımdan Hande bir işyerinde çalışıyor. İşe giderken 3,5 aylık oğlu Yusuf’a süt sağarak bırakıyor ancak sütünün yetip yetmediğinden emin değil. Ayrıca oğlu gece uykusuna çok geç yatıyor. Bu saati de öne çekmeye çalışıyor. Gelin sorularını Hande’nin cümlelerinden dinleyelim.

Uyku sorunu ile ilgili yazdıklarınızı okudum ancak uygulamada bir yerlerde hep tıkandım. Oğlum Yusuf 3,5 aylık. Emmesi, kakası, sağlığı herşeyi gayet yolunda hamd olsun. Ancak gündüz uykusu 15-20 dakika, o da kucakta uyursa. Bazen 2 saat bile kucakta uyuyor gündüzleri. Gece uykusu en erken 23:30’gibi, ayakta sallıyoruz. Başka türlü uyumuyor. Beşiğe koyunca ağlıyor katıla katıla. Dayanalım diyoruz alışmasın ama morarıyor çocuk. Eziyet etmenin anlamı yok diye bıraktım ve sallama uygulamasına döndüm. Gece uykusu derin, 1 kez uyanıyor. Sabah 6-7 gibi kalkıyor. Bir kez daha emiyor, yine uyuyor. 9-10 gibi asıl uyanıklığa geçiyor. Sonra bahsettiğim gibi yine 15-20 dakikalık uyku periyotları başlıyor 2 saatte bir. Ben çalışıyorum oğluma annem bakıyor. Akşam 7 den sonra beraberim oğlumla. Uyku saatini nasıl erkene çekebilirim?

Sütümü sağıp bırakıyorum anneme. 3-4 saatte bir vermesini söyledim düzene girmesi için. Önsütüm çok fazla biberonun yarısı önsütle doluyor. Onu atınca da çocuğa ayıracağım süt yetmiyor eve gidene kadar. Moralim bu nedenle biraz bozuk aslında. Mamaya başlatmak istemiyorum. ama doymadığında öyle bir ağlıyor ki kuzum sormayın gitsin. Bu konuda bana tavsiyeniz olur mu acaba?

Merhaba Hande,

Sorduğun sorular için teşekkür ederim. Gördüğüm kadarıyla 2 temel soru soruyorsun. Birincisi, sen işyerindeyken bebeğinin beslenme düzenini ayarlamak ve ikincisi de gece uykusu saatini erkene çekmek… Her iki konuyu da elimden geldiğince yanıtlamaya çalışacağım.

Çalışan Annenin Bebek Beslemesi

Beslenme konusundaki sorduğun soru Can 3 aylıkken yaşadığımız beslenme değişikliğini hatırlattı. O dönemlerde Can sık sık ve az beslenir olmuştu ve bu da bize bitmek tükenmek bilmeyen bir emzirme, gaz çıkarma, alt değiştirme ve az uyuma döngüsü yaratmıştı. Şimdi düşünüyorum da bu tablo tam da büyüme ataklarıdan birine (3 ay civarında yaşanana) uyuyor. Büyüme atağı, ufak bebeklerin büyümelerinin hız kazandığı ve 1 hafta-10 gün civarında süren dönemlere deniyor. Büyüme atağı kısa süren bir dönem. Ancak bu dönemde artan iştah, huzursuzluk ve uyku problemleri doğuyor. Ben bunu şöyle yorumluyorum: Her büyüme atağıyla beraber bebeğimiz hayatında farklı bir döneme giriyor. Bu nedenle, büyüyen ve gelişen bedenine uyum sağlayacak şekilde beslenme alışkanlıklarını da değiştirmemiz gerekiyor. Ama bu nasıl olacak?

Bilindiği gibi bebeklerin ilk 6 ayında sadece anne sütü öneriliyor. Senin de mama vermeme yönündeki isteğini saygı ve takdirle karşılıyorum. O zaman Yusuf’un anne sütüyle beslenme alışkanlıklarına göz atmak gerek.

Öncelikle “önsütüm çok fazla” derken bundan bir sorun gibi bahsediyorsun. Acaba ön süt konusunda bir sorun yaşadınız mı? Bebeğin önsütle beslenmekten dolayı bir rahatsızlık belirtisi gösterdi mi? Gaz, kakada değişim gibi sorunlar yaşandı mı? Çünkü her bebek ön sütü tolere etmeyecek diye bir kural yok. Bebeğinin önsütle beslenmekten dolayı bir rahatsızlığı yoksa; ki emzirmede, kakasında ve sağlığında bir sorun yaşamadığınızı söylemişsin; önsütü sağarak atmanın anlamı da yok. Sağdığın her damla sütü rahatlıkla kullanabilirsin.

Buna ilave olarak, anne sütünün kıvamı zaten inek sütüne kıyasla oldukça suludur. Bu nedenle, sağdığın sütün renginin açık olmasına bakarak bu sütün işe yaramayacağını asla düşünme… Kısacası anne sütüne devam… Eğer önümüzdeki aylarda bebeğin sadece anne sütüyle beslenmeye devam ederken aşırı gaz, kakada mukus, yeşil kaka, kanlı kaka gibi rahatsızlık belirtisi gösteriyorsa o zaman uygulanacak taktikleri ayrıca konuşuruz.

Gelelim süt üretimine… Yazında çalıştığından bahsetmişsin. Ancak sütü ne zaman sağdığını ve evden ayrılırken ne kadar bıraktığını belirtmemişsin. Beslenme Düzeninde Değişiklik başlıklı yazımda aylara göre bebeklerin ihtiyaç duyduğu ortalama süt miktarı ve beslenme adedini belirtmiştim. Bu yazıya göre, senin bebeğin gibi 3-6 ay aralığında bir bebek için, günde toplam 708 ile 1035ml arasında sütü 4-5 seansa bölerek vermeyi öneriyorlar. Bunun anlamı, her seferde 177-207 ml aralığında süt vermek demek. Öyleyse, 3,5. ay itibarıyla, fiziksel anlamda hayatında yeni bir sürece girmiş olan bebeğinin beslenme ihtiyaçlarına yanıt vermek için, adedi daha seyrek ancak, miktarı daha fazla süt vermeyi deneyebilirsin. Eğer bebeğin daha fazla süt istiyorsa, 4-5 beslenme adedini korumaya çalışarak her seanstaki miktarı biraz daha artırmayı dene.

Burada en önemli konu vücudunun süt üretimine devam etmesi. Günde 8 saat boyunca evden ayrı olarak çalışıyorsan ve bu 8 saatlik süreçte hiç süt sağmıyorsan vücudun bir süre sonra bunu “bebeğin süte ihtiyacı olmadığı” şeklinde algılayacak ve süt üretimini azaltacaktır. Bu nedenle işyerinde de mümkünse 1 ya da 2 sefer sağıp sütü saklamak yönünde bütün olanaklarını seferber etmeni öneririm.

Bir diğer konu da beslenme konusunda, sen evde yokken bebeğin bakımını sağlayan anneciğinle %100 uyum içinde olman. Beslenme hedefinizin ne olduğunu mutlaka annenle paylaşmalı ve sen yokken bu hedefle uyumlu bir beslenme yaptırdığına emin olmalısın.

Beslenme konusunda moralini hiç bozma. Bebeğinin sağlığını ve ihtiyaçlarını zaten en güzel şekilde düşünen bir annesin. Bahsettiğim taktikleri biraz deneyin. Bakalım bir değişiklik olacak mı?

Uykuyu Erkene Çekmek

Öncelikle şunu belirtmeliyim ki, Yusuf’un 3,5 aylık olduğu şu günlerde derin gece uykusuna yatması ve gece sadece 1 kere uyanması özellikle senin gibi çalışan bir anne için müthiş bir rahatlık.

Uykuyu erkene alma konusunu beslenme konusuyla paralel olarak çözmenizi öneririm. Bunun anlamı, yukarıda anlattığım şekilde Yusuf’un günde 4-5 defa beslenmesini hedefleyerek bunun çevresinde uyku ve oyun saatlerini belirlemek. Bunu nasıl yapacaksınız? Kağıdı-kalemi elinize alarak… Şaka yapmıyorum. Kağıdı-kalemi elinize alarak Yusuf için bir günlük beslenme ve uyku programı hazırlamanızı öneriyorum.

Annenle ve belki eşinle beraber oturup Yusuf’un günde 4 ya da 5 defa beslenmesi, senin iş saatlerin ve gece mantıklı bir saatte uyumasını da göz önüne, bu beslenme zamanlarının saat kaçta olması gerektiğini yazıya dökmeye çalışın. Beslenme saatleri oturunca gece ve gündüz uykularının yerleri de belli olacak. Siz uzun gece uykusunun neredeyse deliksiz olmasını bir şekilde halletmiş olduğunuzdan, odaklanmanız gereken gündüz uykularının hangi saatlerde ve ne kadar uzunlukta olması gerektiği. 3,5 aylık bir bebeğin ortalama 2 ya da 3 gündüz uykusu olmalı…

Anlattığın tablodan anladığım kadarıyla temel sorun Yusuf’un sabah 6-7’de tam olarak uyanmaması… Siz uyandığını düşünüyorsunuz ama aslında o beslenmek için uyanıyor ve beslendikten sonra gerçek uyanış saati olan 9-10’a kadar uyumaya devam ediyor. Eğer Yusuf’un 23,30’dan önce gece uykusuna yatmasını istiyorsanız önce bu döngüyü kırmanız çok ama çok önemli. Tahmin ettiğim kadarıyla sen saat 6-7 arasında emzirdikten sonra Yusuf’u yatağına geri koyuyorsun. İşe giderken annene uyuyan bir bebek teslim ediyorsun ve annen de saat 9-10 gibi uyanmasını bekliyor. Eğer doğru anlamadıysam lütfen düzelt beni… Bu şekilde yaptığınızda Yusuf saat 10 gibi fazlasıyla dinlenmiş bir şekilde uyanıyor ve sonraki uykuları da verimli olmuyor.

Bunun yerine önerim, anneannesinin bebeği ilk teslim aldığı ilk saatleri “Yusuf ile aktif bir şekilde oynama saati” olarak belirlemesi. Yere bir örtü yayarak onu oyalayabilir ya da pusetine koyarak parka çıkarabilir. Hangi aktiviteyi yaptırırsa yaptırsın, Yusuf’un programla belirlediğiniz ilk gündüz uykusu saatine kadar uyanık kalmasını sağlamaya çalışsın. Bebeğin ritmine göre gündüz uykularının sayısını 2 ya da 3 olarak belirleyin. Ancak gece uykusudan önceki son kestirmesinin gece saatlerine çok yakın olmamasın gayret edin. Aksi takdirde gece uykusu ileriye kayar.

Bir diğer notum da bebeğini mümkünse kucakta ya da sallayarak uyutmaya alıştırma. Alışmış olsa bile bu alışkanlığı değiştirmeye çalış. Bebeğin aynı kiloda kalmayacak. Giderek büyüyecek ve kolda ya da ayakta sallaması zorlaşmaya başlayacak. Bu alışkanlıkları ne kadar erken değiştirirseniz sizin için daha iyi olacak. Bebeğini sadece onun rahat edeceği bir pozisyonda değil, hem onun, hem de sizin rahat edeceğiniz bir pozisyonda uyumaya alıştırın. Bu konuda İşe Yarayan Bir Bebek Uyutma Yöntemi yazımı okuyabilirsin. Bu yöntem Can’ın uzun süre güzel bir şekilde uyumasına yardımcı oldu…

Son olarak, bebekler rutinlerden hoşlanır. Yusuf’un gündüz yaşantısı şu anda bir kaos. Düzene girmesi için sizin yardımınıza ve yönlendirmenize ihtiyacı var. Bebeğiniz için hazırladığınız uyku programına lütfen uymaya gayret edin. Uyanık olduğu saatlerde aktif olması çok çok önemli. Yapılan en büyük hatalardan biri, küçük bebekleri uyanık olduğu saatlerde yatağın üzerine sırt üstü bırakmak ve sonra da ev işleriyle ilgilenmek, bebeğin enerjisini sarf etmesine olanak vermemek. Bu konuda bir detay vermemişsin ama genel olarak hatırlatmak isterim. 3,5 aylık bir bebek hergün, ona bakan yetişkin gözetiminde, mutlaka örtü üzerinde oynamalı, bir başka deyişle karın üstü egzersiz yapmalı. Bu fiziksel gelişimine yardımcı olduğu gibi, enerji sarfetmesine de yarar. Ayrıca çok kötü hava koşulları olmadığı sürece, kış mevsimi dahil, hergün mutlaka yarım saatte olsa pusetiyle sokağa çıkarılmalı ve temiz hava aldırılmalı.

Bu büyük düzen değişikliğine Yusuf bir müddet direnebilir. Her değişim bir direnç getirir. Ancak sabırlı olduğunuz takdirde en fazla 1-2 hafta içinde alışacak ve eminim ki uyku anlamında olumlu gelişmeler göreceksiniz.

Annene lütfen selamlarımı gönder. Sizin için çok güzel bir fedakarlık yapıyor. Annelerimiz olmazsa ne yaparız bilmem… Ellerinden öperim. Yusuf ile ilgili güzel haberlerinizi beklerim.

Sevgiler

Tanla

Önemli Not: Bu blogdaki yazılar şahsi tecrübelerimden oluşmaktadır. Doktor veya tıbbi ehliyete sahip başka bir kişinin tavsiyesi niteliğinde değildir. Lütfen sağlık konularında karar vermeden önce sağduyunuzu dinleyin ve doktorunuza danışın.