Can yarın 8. ayını dolduruyor. Her ay büyük bir zevkle yazdığım yazılardan biri de Can’ın aylık gelişimi. Onun hızla büyümesi, hem bana hem de Kuzey’e büyük mutluluk veriyor. Artık farklı hareketlerini takip etmekte bile zorlanıyoruz. Çünkü her geçen gün bir yenisi daha ekleniyor.
8. ay itibarıyla Can, gayet güzel bir şekilde oturuyor, kanepelerin kenarına ve karyolasının parmaklıklarına tutunarak ayağa kalkıyor, öne doğru emekliyor, yatağında uyurken yüzüstü dahil olmak üzere istediği yöne dönüyor, oyuncaklarını önüne koyduğunuzda kendi başına oyalanabiliyor, biberonunu kendi tutarak sütünü içiyor. Gülümsemelerine kahkahalar da eklendi. Kendince komik bulduğu şeylere katıla katıla gülerek içimizin yağlarını eritiyor. Ayrıca Can’ın derdini anlatmak için işaret diline benzeyen bir yöntem geliştirmeye başladığını keşfettik. Biz yemek yerken ona birşey vermemişsek minik elini pat pat karnına vurarak “ben de istiyorum” yapıyor. Aynı hareketi altı ıslak olduğunda da yapıyor. Ayrıca kaka yaptığında hemen değişik bir şekilde ağlayarak bizleri haberdar ediyor. Bizi uyandırmak istediğinde yüzümüzü çimdikliyor, saçımızı çekiyor, burnumuzun deliklerine parmaklarını sokarak bizi güldürüyor. Babası işten geldiğinde çığlıklar atarak sevincini belli ediyor. Son birkaç gündür de “gel, gel” dediğimizde bize doğru emekliyor. Kısacası Can, kendi karakteri ve istekleri olan bir minik adama dönüşüyor.
Baban ve annen seni çok seviyor oğlum. İçimizdeki sevgin her geçen gün daha çok büyüyor. İyi ki seni dünyaya getirmişiz. İyi ki bizim oğlumuz olmuşsun. Sen hem bizim en güzel eserimiz hem de bize verilen en güzel armağansın.
İşte 8 aylık bebeklerin tipik gelişimi(1):
Fiziksel Gelişim
★ Öne ve geriye doğru emekler.
★ Bazı eşyalara tutunarak ayağa kalkabilir. Ancak yere tekrar oturmakta o kadar başarılı olamayabilir.
★ Bir şeye yaslanarak ayakta durabilir.
★ Çevresindeki eşyalara erişip, onları eline alabilir.
★ Eline aldığı bir oyuncağı birkaç dakika boyunca tutabilir.
Konuşma Gelişimi
★ Bazı kelimeleri tanımaya başlar. O kelimeleri duyduğunda başını çevirip, dinler.
★ “da-da,” “ma-ma” ve “bye-bye” gibi tekrar eden sesleri çıkarabilir.
★ Bebeğinizle konuşmanız onun konuşmayı öğrenmesine yardımcı olur. Ancak söylediğiniz şeyleri sık sık tekrar etmelisiniz. Bebekler daha konuşmaya başlamadan da yeni kelimeler öğrenebilir. Onu konuşmaya alıştırmak için:
– El, ayak gibi vücut kısımlarınım isimlerini söyleyebilirsiniz. Banyo zamanı bunun için güzel bir zamandır.
– Yakınınızdaki bazı eşyaları parmağınızla göstererek, o eşya hakkında konuşabilirsiniz. Örneğin: “Büyükannen seni çok seviyor. Bu güzel battaniyeyi senin için ördü.” gibi…
– Yaptığınız hareketler hakkında konuşabilirsiniz. Örneğin:”Haydi arabamıza binelim. Şimdi seninle çarşıya gidip yeni oyuncaklar alacağız.” gibi…
Algısal ve Kavramsal Gelişim
★ 8 aylık bebekler herşeyi öğrenmek ve keşfetmek ister.
★ Bazı şeyleri hatırlayabilir.
★ Duygusal dünyası gelişmeye başlar.
★ Yeni tecrübeler ve yeni insanlar onu korkutabilir.
★ Odadan kısa süre bile ayrılmanızdan rahatsız olabilir. Geri geldiğinizde mutlu olur.
★ Bazı eşyalara erişemediği zaman üzülebilir.
Yemek Düzeni
8 aylık bebeğinize artık daha katı yiyecekler vermeye başlayabilirsiniz. Verilebilecek yiyeceklerden bazıları şunlardır:
★ Küçük, yumuşak et parçaları,
★ Püre haline getirilmiş fasulye ya da bezelye,
★Küçük lokmalar halinde ekmek,
★ Pişirildikten sonra püre haline getirilmiş meyve ve sebzeler,
★ Erişte.
Aşağıdaki yiyeceklerin ise henüz verilmemesi gerekir:
★ İnek sütü
★ Yumurta akı
★ 4oz’dan (118 ml) fazla meyve suyu
★ Bal
★ Buğday gevreği
8 Aylık Bebekler İçin Oyun Aktiviteleri
★ Bebeğinize bir top verin. Bebek topu düşürdüğünde, onun zıpladığını ve yerde yuvarlandığını görecektir. O anda, “bak top yuvarlandı” ya da “top zıplıyor” diyerek yuvarlanma ve zıplama kavramlarını öğretin.
★ Tuşuna basıldığında ya da ipi çekildiğinde zil sesi, hayvan sesi gibi sesler çıkaran oyuncaklarla oynayın.
★ Sizin gözetiminizde iken tencereler ve kaşıklar ile oynamasına, onları birbirine çarparak ses çıkarmasına izin verin.
★ Bebeğinizi kucağınıza alarak odanın elektrik düğmesini açıp kapamasına izin verin. Düğmeyi açtığında “aaa, ışıklar geldi”, kapadığında “ışıklar giti” diyerek onunla konuşun.
★ Bebek bakıyorken, bir oyuncağını küçük bir örtünün altına saklayın. “Oyuncağın nerede?” diye sorup, işaret ederek bulması için yardımcı olun. Bulduğu zaman şaşırmış gibi yapın ve alkışlayıp, aferin” diyerek memnuniyetinizi belli edin.
★ Bebeğinize ayakkabı kutusu gibi boş bir karton kutu verin. Bunun içine oyuncakları doldurmasına ve boşaltmasına izin verin. Her oyuncağı eline alırken, o oyuncağın ismini söyleyin.
★ Bebeğinizle el ve parmak oyunları oynayın. Bebeğiniz sizin hoşunuza giden birşey yaptığında parmaklarınızı ya da elinizi oynatarak yaptığı şeyden hoşlandığınızı belli edin. Örneğin bebeğiniz her ayağını tuttuğunda ellerinizi çırpabilirsiniz. Bir müddet sonra bebek, belli bir hareket yaptığında, sizin de başka bir hareket yaptığınızı öğrenecektir.
★ Yere yastıklar, oyuncaklar gibi ilginç şeyler koyun. Bebeğinizin onlara doğru emeklemesine ve sizin kontrolünüzde iken üzerine tırmanmasına izin verin.
★ Bebeğize öğrenme yeteneğini geliştirecek top, tahta küpler, çıngırak, iç içe geçen oyuncaklar verin. 8 aylık bebekler, parçalayıp yeniden birleştirebilecekleri oyuncaklardan da hoşlanırlar. Her oyuncağın adını ve nasıl oynandığını anlatın.
★ Bebeğinizin plaj havlusu ve yünlü bir battaniye gibi değişik dokulu kumaşlar üzerinde emekleyerek onları tanımasını sağlayın.
★ Bebeğinizle emekleme oyunu oynayın. Önce “Şimdi seni yakalayacağım!” diye arkasından emekleyin. Ardından, “Şimdi de sen beni yakala!” diyerek, sizi yakalayabileceği hızda yavaş yavaş emekleyerek uzaklaşın.
★ Yere, bebeğinizin hemen yanına, büyük bir plaj havlusu serin. Havlunun üstüne, bebeğin erişiminden uzak bir ucuna, bebeğin bir oyuncağını koyun. Havluyu çekerek oyuncağa nasıl ulaşcağını gösterin. Sonra da “Haydi, şimdi de sen oyuncağını al” diyerek aynı hareketi yapması için teşvik edin.
★ Tahta küpleri ya da plastik halkaları üst üste dizin. Bebeğinizin onları devirmesine izin verin. Bebeğiniz oyuncaklarını devirmekten çok hoşlanacaktır. Devirdiği zaman gülerek ve alkışlayarak onu teşvik edin.
★ Bebeğinize çeşitli hayvanların resimlerini gösterin ve o hayvanların seslerini çıkarın.
★ Bebeğinizi bir aynanın önüne getirin. Aynada kendini ve sizi keşfetmesine izin verin.
★ Varsa sallanan koltuğa, yoksa herhangi bir koltuğa bebeğinizle birlikte oturun. Ona, yaşına uygun, resimli bir kitaptan hikayeler okuyun.
★ Bebeğinizle konuşun ve ona şarkılar söyleyin.
Kaynak
1) Healthy Start, Grow Smart, Your Eight-Month-Old Brochure, U.S. Department of Agriculture, U.S. Department of Education, U.S. Department of Health and Human Services, 2002
