Herşeyin doğalı güzel. Doğumda da mümkün olduğunca doğal yöntemleri savunanlardanım. Anne ve bebeğin sağlığı tehlikede olmadığı sürece, doğumda doğal süreci bozacak müdahalelerden kaçınılması gerektiğini düşünüyorum. Ancak doğum esnasında herşey beklendiği gibi gelişemeyebiliyor. Benim de doğum öncesinde, bu süreci mümkün olduğunca doğal yaşamak adına oluşmuş bazı beklentilerim, doğum sırasında farklı şekilde gerçekleşti. Mesela rahim ağzı istenen hızda açılmayınca suni sancı ile açılmasını hızlandırdılar. Tansiyonum düşünce, tansiyonu normal hale getirici ilaç verdiler. Bebeğin içinde bulunduğu amniyotik kese, doğumu hızlandırmak için doktor tarafından patlatıldı. Ancak bu durumların üzerinde fazlaca durarak kendime stres yaratmadım. İçgüdülerime göre hareket edip, doğumumu kendim ve bebeğim için rahat ve sağlıklı bir şekilde tamamladım.

Bu yazımda, başlamamış doğuma müdahale ve başlamış doğumu hızlandırma teknikleri üzerinde duracağım.

Doğal Olarak Başlamamış Doğuma Neden ve Nasıl Müdahale Edilir? (Induction)

Tüm hamileliklerin %80’inde, doğum, 38.-42. haftalar arasında gerçekleşir. Bebeklerin %10’u 37. haftadan önce doğarken, geri kalan %10’u 42. haftayı da aşar. 42. haftanın sonu geldiği halde bebek doğmamışsa, miyadı geçmiş (post-term) hamilelikten bahsedilir. Miyadı geçmiş hamilelikler, bazı komplikasyonlar yaratır.

• 41. haftadan sonra rahmin içindeki amniyotik sıvı oldukça azalır. Bu durum göbek bağının doğum sırasında sıkışmasına ve bebeğe giden oksijenin kesilmesine neden olur. Ayrıca amniyotik sıvı bebeğin besin kaynağıdır. Besin ve oksijen azalması, bebekte strese neden olur.
• Bebek doğumdan önce ya da doğum sırasında mekonyum dışkılayabilir. Mekonyum bebek tarafından yutulduğunda zatürreye neden olur.
• Bebek 4,5 kilodan daha büyük olarak doğabilir. Bu nedenle, doğum kanalından çıkışı  zorlaşabilir.
• Miyad geçmesiyle beraber, bebekte cilt altı yağ dokuları ve kas kitleleri enerji ihtiyacı nedeniyle harcandığından kilo kaybedebilir.

Miyadı geçmiş olan hamileliklerde öncelikle hamilelik süresinin doğru hesaplanıp hesaplanmadığı kontrol edilir. Eğer süre doğru hesaplanmışsa, bebeğin strese girip girmediği kontrol edilir. Bebeğin durumu iyi değilse ve/veya amniyotik sıvı tehlikeli derecede azalmış ise, doğum müdahale edilerek başlatılır.

Ayrıca, annede preeclampsia, hamilelik şekeri, kanama ya da rahim enfeksiyonu olması durumunda, plasentanın rahim duvarından ayrılması durumunda, anne ve bebek sağlığı tehlikeye gireceği için başlamamış doğuma müdahale edilebilir.

Doğumu başlatmak için şu yöntemler kullanılabilir:

Tıbbi yöntemler

• Sentetik oxytocin
• Prostaglandin jeli
• Amniyotik kesenin patlatılması (Amniotomy)
• Amniyotik kesenin rahimden ayrılması (stripping the membranes)

Doğal yöntemler

• Yürümek/ayakta durmak
• Göğüs ucu masajı
• Rahatlama teknikleri
• Cinsel ilişki

Doğumu Hızlandırma Nedir? Nasıl Yapılır? (Augmentation)

Normal doğum için hastaneye geldiğinizde, yapılan ilk muayenede, doğumun gerçekten başlayıp başlamadığı kontrol edilir. Tıp personeli doğum sürecinin başladığına kanaat ederse, sizi hastaneye kabul eder, aksi takdirde, biraz daha beklemeniz için eve gönderebilir. Çoğu doğum, başladıktan sonra belli bir seyirde ilerleyerek, bebeğin dünyaya gelişi ile tamamlanır. Ancak, kimi zaman doğum sancıları düzensizleşmeye ya da kuvvetini yitirmeye başlar ve bazen tamamen durabilir. Bu durumda rahim boynu, bebeğin dışarı çıkışını sağlayacak kadar açılmayacağından, doğumu hızlandırmak gerekebilir. Doğumun doğal seyrinin yavaşlaması, epidural anestezinin yan etkisi olarak da görülebilir.

Doğumu hızlandırmak için şu yöntemler kullanılabilir:

Tıbbi yöntemler

• Sentetik oxytocin
• Amniyotik kesenin patlatılması

Doğal yöntemler

• Yürüyüş
• Göğüs ucu masajı

Başlamamış Olan Doğuma Müdahale ve Başlamış Doğumu Hızlandırma Yöntemleri

Oxytocin nedir?
Oxytocin kadın vücudu tarafından üretilen bir hormondur. Doğum esnasında rahmin kasılması ve emzirme sırasında anne sütünün dışarı çıkışını sağlar. Oxytocin’in ilaç haline getirilmiş sentetik versiyonu da vardır. Bizde suni sancı olarak geçer.

Sentetik Oxytocin’in Avantajları

Sentetik Oxytocin’in Dezavantajları

Başlamamış doğumları başlatır 41. haftayı geçtiği halde doğum başlamamışsa Plasentada yetmezlik ve rahim içi gelişme geriliği sebebi ile bebeğin rahimde kalması sağlıklı değilse Preaklampsi (gebelik zehirlenmesi) ve amnio sıvısının azalması durumunda Başlamış doğumları hızlandırır Doğum kasılmaları zayıf, düzensiz ve kesilmişse Su kesesi patladığı halde 24 saat içinde kasılmalar başlamadıysa Dilenen zamanda uygulamasına son verilebilir. Böylece anne dinlenebilir ya da isterse eve gidebilir.

Annenin doğal oxytocin hormonu tarafından üretilen kasılmalar ile sentetik oxytocin tarafından üretilen kasılmalar birbirinden farklıdır. Sentetik oxytocin ile harekete geçirilen kasılmalar, anne tarafından üretilen kasılmalara göre daha uzun süreli, daha kuvvetli ve birbirine daha yakındır. Her kasılma sırasında rahim sıkıştığında kan basıncı düşer. Bu da bebeği onun gerekli olan kan ve oksijenden mahrum bırakır ve bebekte normal olmayan kalp atışına (strese) yol açar. Bu nedenle sentetik oxytocin verildikten sonra, bebek düzenli olarak kontrol edilmelidir. Bebekte düşük APGAR skoru, yenidoğan sarılığı, retinal kanama, kalıcı sinir sistemi/beyin hasarı ve ölüm gibi yan etkileri olabilir. Annede ise doğum sonrası kanama riskinin artmasına yol açabilir.

Sentetik oxytocin kullanımında ara bir yol bulunamaz mı?
Annenin ürettiği doğal Oxytocin hormonu, doğumda, önce hafif, sonra giderek artan şiddette kasılmalar yaratır. Doğum sırasında sentetik oxytocin kullanımı zorunlu ise, düşük dozla başlanabilir. Sentetik oxytocin ile kasılmalar düzenli bir şekilde başladıktan sonra, ilaç kesilebilir ve vücut kasılmalara kendisi de devam edebilir. Böylece çok fazla ilaç kullanılmamış olır.

 

Prostaglandin jeli nedir?
Prostaglandin jeli rahim boynunu yumuşatmak için kullanılan bir jeldir. Rahim boynu 3cm’den fazla açılmadıysa, sertse, incelmediyse kullanılabilir. Genellikle sentetik oxytocin’in verilmesinden 12 saat ve daha önce  uygulanır.

Prostaglandin Jelinin Avantajları	Prostaglandin Jelinin Dezavantajları
Rahim boynu elastikiyetini artırır, incelmeye yardımcı olur. Kimi zaman sadece Prostaglandin Jeli kullanılarak doğum süreci istenen şekilde gider ve sentetik Oxytocin kullanılmasına gerek kalmaz.	İşe yaraması için bir bekleme süresi vardır. Uygulandıktan sonraki bir ya da iki saat boyunca bebeğin durumu izlenmelidir. Nadir yan etkiler de şöyledir: vajinada tahriş olma, bulantı/kusma, ishal, şiddetli kasılmalar, belin alt kısmında ağrı, karnın alt kısmında kramp

Amniyotik kese nasıl ve neden patlatılır?
Amniyotik kese, doğumu başlatmak, hızlandırmak, bebeğin mekonyum yapıp yapmadığını görmek ve dahili fetal monitör yerleştirmek için patlatılabilir. Amniyotik kese patlatılırken kancaya benzer plastik bir alet kullanılır. Amniyotik kesede herhangi bir sinir ucu olmadığı için bu işlem acı vermez.

Amniyotik Keseyi Patlatmanın Avantajları

Amniyotik Keseyi Patlatmanın Dezavantajları

Amniyotik kese patlatılınca, daha önce sıvı içerisinde yüzen bebeğin başı, doğum kanalının girişine yerleşebilir. Bu durum doğumu hızlandırabilir. Herhangi bir kimyasal madde/ilaç kullanılmaz. IV’ye bağlanılması gerekmediği için hamilenin hareket kaabiliyetini kısıtlamaz.

Amniyotik kesenin patlatılması, her zaman sancıları başlatmayabilir/doğumu hızlandırmayabilir. Amniyotik kese patlatıldıktan sonra rahmin içindeki hijyen koşulları bozulmuş olur. Enfeksiyon riski artar. Enfeksiyon riskinden dolayı tıp personelinin diğer doğal olmayan doğum müdahalelerine devam etmek zorunda kalmasına yol açar. Bazı nadir durumlarda bebeğin kordonu sıkışır ve acil sezaryene gidilmesine yol açar.

 

Amniyotik kesenin rahimden ayrılması nedir ve neden yapılır?
Vajinal muayene sırasında, amniyotik kesenin rahimden el ile ayrılmasıdır. Amniyotik kese rahimden ayrıldığında, Prostaglandin hormonu salgılanır ve bu hormonlar rahim boynunu yumuşatarak doğuma yardımcı olur.

Amniyotik Kesenin Müdahale İle Ayrılmasının Avantajları	Amniyotik Kesenin Müdahale İle Ayrılmasının Dezavantajları
Başlamış doğumu hızlandırabilir.	Amniyotik kesenin ayrılması, her zaman sancıları başlatmayabilir/doğumu hızlandırmayabilir. Kesenin ayrılması, kramp verebilen ve rahatsızlık yaratan bir işlemdir. Hafif bir kanama oluşabilir.

Önemli not: BebekveBen.com’daki yazılar doktor veya uzman tavsiyesi niteliğinde değildir. Lütfen sağlık konularında karar vermeden önce sağduyunuzu dinleyin ve doktorunuza danışın.

Kaynaklar
About.com | About.com | BirthSense.com | ChrisKresser.com | DoğalDoğum.com | egebelik.net | Gebelik.org  |  JustMommies.com | MedScape.com | MomsWhoThink.com